Íoslódáil
- Má úsáideann tú pacáiste TeX ar nós
TeX Live,
is dócha go bhfuil na rialacha fleiscínithe don Ghaeilge agat cheana féin,
agus ní gá duit aon rud a íoslódáil ná a shuiteáil ón suíomh seo.
Ar an gcóras Linux atá agamsa (bunaithe ar Debian), ba leor an
pacáiste
texlive-base
a shuiteáil. - Má tá tú ag iarraidh na rialacha féin a íoslódáil ar chúis éigin,
tá an comhad
hyph-ga.tex
ar fáil ó CTAN, nó is féidir leat an leagan is déanaí a fháil ónár suíomh GitHub. - Úsáideann leaganacha níos sine de TeX agus ríomhchláir eile ar nós GNU Troff comhad ASCII-amháin ina bhfuil na rialacha darb ainm
gahyph.tex
. Tá an comhad seo ar fáil ó CTAN freisin, nó ón suíomh GitHub. - Is féidir na rialacha a úsáid in OpenOffice.org trí bhreiseán a shuiteáil.
- Tá an breiseán céanna ar fáil le haghaidh LibreOffice anseo.
- Tá an comhad
hyph_ga_IE.zip
(le haghaidh Scribus, nó LibreOffice/OpenOffice.org mura bhfuil tú ag iarraidh na breiseáin thuas a shuiteáil) ar fáil ó fhreastalaí de chuid OpenOffice.org nó ón suíomh GitHub. - Tá an comhad
ga.xml
le haghaidh Apache FOP nó Folio ar fáil ar GitHub freisin. - Is cuid den chód foinseach sa bpacáiste Hyphenator.js na rialacha anois. Tá tuilleadh eolais ar fáil sa doiciméadú.
Úsáid LaTeX
Chun cáipéis i nGaeilge a chur i gcló in LaTeX, ní gá duit ach na línte seo a chur sa mbrollach:
\usepackage[irish]{babel} \usepackage[utf8]{inputenc} \usepackage[T1]{fontenc}ansin an cháipéis a thiomsú le LaTeX mar is gnáth. Socraíonn seo Gaeilge mar phríomhtheanga na cáipéis. Más gá duit sliocht i mBéarla a chur san áireamh, athraigh an líne “babel” go:
\usepackage[english,irish]{babel}agus bain úsáid as
\selectlanguage
mar a leanas:
\begin{document} Tá sé thar a bheith éasca fleiscíní a chur san áireamh anois. \selectlanguage{english} We don't talk no foreign talk round these here parts. \selectlanguage{irish} Bainfidh mé úsáid as an acmhainn iontach seo. \end{document}
Nótaí Tábhachtacha
- Cuireann TeX briseadh roghnach i bhfocal tar éis aon fhleiscín atá ann, sa chaoi go mbristear focail ar nós Breac-Ghaeltacht nó Ard-Aighne ag an bhfleiscín.
- Faraor, níl an riail seo feiliúnach i gcás réimíreanna, mar
shampla t-idirnáisiúnachas nó n-uibheacha.
Ní mór duit fleiscíní roghnacha de do chuid féin a chur isteach
más gá focal den sórt seo a bhriseadh:
t-idir\-náisiún\-achas
. - Ar an lámh eile, uaireanta is gá cosc a chur ar bhriseadh
tar éis “t-” nó “n-”; chun é seo a dhéanamh, caithfidh tú an focal
a chur isteach i gclib
\mbox
. - Tá an scéal mar an gcéanna i gcás focal ina bhfuil uaschamóg.
- Toisc go gceadaítear amh-ras mar fhleiscíniú, creideann TeX gur féidir an focal drochamhras a bhriseadh san áit chéanna (drochamh-ras), cé go mbeadh an briseadh droch-amhras i bhfad níos fearr. Faraor, ní féidir “meáchain” a cheangal le pointí fleiscínithe éagsúla in TeX, agus dá bharr sin caithfidh tú a bheith san airdeall ar dhrochshamplaí den sórt seo.
- Gheobhaidh tú liosta de na fabhtanna ar m'eolas ag deireadh an leathanaigh Mionsonraí page.