Ainliú Luiche | Taobh Le Taobh | Anótáil Inlíne

SluinnteSainmhínithe.

(Definitions.)
  1. Pointe (a point), i. ionad gan méid.
  2. Líne, i. faidfad gan lethadleithead. Críoch líne pointe, agus côghearratrasnú línte pointe.
  3. Líne díreachdhíreach i. líne gan casacasadh ann.
  4. UachtarDromchla (a surface), i. ní agáag a bhfuil faidfad agus lethadleithead, gan rimhreraimhre. Críoch uachtairdromchla líne, agus côghearratrasnú dhá uachtardhromchla líne.
  5. ClárPlána (a plane), i. uachtardromchla ina luíonluíonn díreach idir aon dá phointe ann. Ní fhéadfadh dhá líne dhíreach luí ar a chéile, i gcuid díobh, gan luí ar a chéile ar fad, ná slíachar doa chôdhúnachomhdhúnadh. Ní lú ná fhéadfadh dhá chlárphlána.
  6. TaibhseSolad (a solid), i. ní agáag a bhfuil faidfad agus lethadleithead agus rimhreraimhre, i n-aonachtin éineacht. TeóranaTeorainneacha taibhsesolaid uachtairdromchla.
  7. OsgalUillinn (an angle), i. gabhal, i. cómhraccomhrac (meeting) dhá líne.
  8. OsgalUillinn dírlíneachdhronlíneach (rectilinear angle), i. osgaluillinn is de chómhracchomhrac dhadhá líne dhírigdhíreacha.
  9. DíorosgalDronuillinn (right angle), i. nuair chómhracaida chomhraiceann dhá líne dhíreacha agus do-nída dhéanann dhá chô-osgalchomhuillinn i n-aicein aice a chéile, is díorosgaildronuillinneacha an dá chô-osgalchomhuillinn sansin, agus is côdhíreachaingearach dá chéile an líne sin.
  10. MórosgalMaoluillinn (obtuse angle), i. osgaluillinn is leitheleithnedíorosgaldronuillinn.
  11. CaolosgalGéaruillinn (acute angle), i. osgaluillinn is caoile ná díorosgaldronuillinn.
  12. Línte díreacha côfhanacomhthreomhara (parallel straight lines), i. línte díreacha i n-aonin aon chlárphlána agus fan a chéile, i dtreódtreo, pé faidfad doa leantar iad, ar aghaigaghaidh siar, náchnach féidir dóibh dúnadúnadh ar a chéile.
  13. DealbhDeilbh (figure), i. ní atá côdhúntacomhdhúnta faoi theórainntheorainn faoi theóranaibhtheorainneacha.
  14. ClárdhealbhDeilbh phlánach dírlíneachdhronlíneach, (a plane rectilinear figure), i. dealbhdeilbh ar chlárphlána, côdhúntacomhdhúnta faoi líntibhlínte díreacha:
  15. Trílíneach, trianosgaltriantán, i. faoi thrí líntibhlíne díreachadhíreacha;
  16. CeatharlíneachCeathairshleasán, ceathrosgalceathairuilleog, i. faoi cheithre líntibhlíne díreachadhíreacha;
  17. IllíneachIlsleasach, iolosgaliluillinn, i. faoi líntibhlínte díreacha iomdhaiomaí;
  18. CôlíneachComhshleasach (equilateral), i. faoi líntibhlínte cómhacomhionanna. TrianosgalTriantán côlíneachcomhshleasach = an equilateral triangle.
  19. TrianosgalTriantán côthaobhachcomhthaobhach côchosachcomhchosach (an isosceles triangle), i. gur cómhagur comhionann dhá thaobh aige.
  20. TrianosgalTriantán fiarcorrshleasach (a scalene triangle), i. náchnach cómhacomhionann aon dá thaobh aige.
  21. TrianosgalTriantán díorosgaildronuillinne (a right-angled triangle), i. go bhfuil osgaluillinn leis dírdron.
  22. TrianosgalTriantán mórosgailmaoluillinne (an obtuse-angled triangle), i. go bhfuil osgaluillinn leis mór.
  23. TrianosgalTriantán caolosgailgéaruillinne (an acute-angled triangle), i. gur caol iad na trí hosgailuillinn aige.
  24. CôfhanachComhthreomharán (a parallelogram), i. ceatharlíneachceathairshleasán gur côfhanacomhthreomhar gach dá thaobh de ar aghaigaghaidh a chéile.
  25. FiarbheannachTraipéisiam, a trapezium.
  26. CôfhanachComhthreomharán díorosgaildronuillinneach, a rectangular parallelogram.
  27. CearnachCearnóg (a square), i. côfhanachcomhthreomharán côbheannachcomhbheannach díorosgaildronuillinne.
  28. CôbheannachComhbheannach fiar, fiar-cheathardhafiarcheathartha, a rhombus.
  29. CôfhanachComhthreomharán fada fiar, a rhomboid.
  30. ÁinCiorcal (a circle), i. clárdhealbhdeilbh phlánach faoi aon líne, i. a cuairdrothimlíne, agus gur côfhaid doar comhfhad gach líne díreach ó'nón gcuairdrothimlíne go hinnelárphointe na háinean chiorcail, i. go heó láirpointe láir na háinean chiorcail.
  31. Ga (a radius), i. líne díreachdhíreach ó innelárphointe go cuairdrothhimlíne.
  32. TuamStua (an arc), i. cuid den gcuairdrothimlíne.
  33. SrangCorda (a chord), i. líne díreachdhíreach ó chrích go crích faoi thuaimstua. Agus bíonbíonn dhá thuaimstua ar gach srangcorda, i. an dá chuid ina dteasgandteascann sé an áinciorcal.
  34. FíorthrasnaTrastomhas, diameter. Fiarthrasna, diagonal.
  35. TeasgánTeascán, segment.
  36. LeatháinLeathchiorcal, semicircle.
côlíonacomhlíonadh, a supplement.
airletairiscint, a proposition.
cleasfadhb, a problem.
ceistteoirim, a theorem.
ceadpostaláid, a postulate.
fíoraicsím, fírfíor, an axiom.
fromacruthúnas, a demonstration.
cuiníollhipitéis, a hypothesis.