Sluinnte.

(Definitions.)

1. Eó (a point), i. ionad gan méid.
2. Líne, i. faid gan lethad. Críoch líne eó, ⁊ côghearra línte eó.
3. Líne díreach i. líne gan casa ann.
4. Uachtar (a surface), i. ní agá bhfuil faid agus lethad, gan rimhre. Críoch uachtair líne, ⁊ côghearra dhá uachtar líne.
5. Clár (a plane), i. uachtar ina luíon díreach idir aon dá eó ann. Ní fhéadfadh dhá líne dhíreach luí ar a chéile, i gcuid díobh, gan luí ar a chéile ar fad, ná slí do chôdhúna. Ní lú ná fhéadfadh dhá chlár.
6. Taibhse (a solid), i. ní agá bhfuil faid ⁊ lethad ⁊ rimhre, i n-aonacht. Teórana taibhse uachtair.
7. Osgal (an angle), i. gabhal, i. cómhrac (meeting) dhá líne.
8. Osgal dírlíneach (rectilinear angle), i. osgal is de chómhrac dha líne dhírig.
9. Díorosgal (right angle), i. nuair chómhracaid dhá líne dhíreacha ⁊ do-níd dhá chô-osgal i n-aice a chéile, is díorosgail an dá chô-osgal san, ⁊ is côdhíreacha dá chéile an dó líne sin.
10. Mórosgal (obtuse angle), i. osgal is leithe ná díorosgal.
11. Caolosgal (acute angle), i. osgal is caoile ná díorosgal.
12. Línte díreacha côfhana (parallel straight lines), i. línte díreacha i n-aon chlár ⁊ fan a chéile, i dtreó, pé faid do leantar iad, ar aghaig nú siar, nách féidir dóibh dúna ar a chéile.
13. Dealbh (figure), i. ní atá côdhúnta fé theórainn nú fé theóranaibh.
14. Clárdhealbh dírlíneach, (a plane rectilinear figure), i. dealbh ar chlár, côdhúnta fé líntibh díreacha:
15. Trílíneach, nú trianosgal, i. fé thrí líntibh díreacha;
16. Ceatharlíneach, nú ceathrosgal, i. fé cheithre líntibh díreacha;
17. Illíneach, nú iolosgal, i. fé líntibh díreacha iomdha;
18. Côlíneach (equilateral), i. fé líntibh cómha. Trianosgal côlíneach = an equilateral triangle.
19. Trianosgal côthaobhach nú côchosach (an isosceles triangle), i. gur cómha dhá thaobh aige.
20. Trianosgal fiar (a scalene triangle), i. nách cómha aon dá thaobh aige.
21. Trianosgal díorosgail (a right-angled triangle), i. go bhfuil osgal leis dír.
22. Trianosgal mórosgail (an obtuse-angled triangle), i. go bhfuil osgal leis mór.
23. Trianosgal caolosgail (an acute-angled triangle), i. gur caol iad na trí hosgail aige.
24. Côfhanach (a parallelogram), i. ceatharlíneach gur côfhana gach dá thaobh dè ar aghaig a chéile.
25. Fiarbheannach, a trapezium.
26. Côfhanach díorosgail, a rectangular parallelogram.
27. Cearnach (a square), i. côfhanach côbheannach díorosgail.
28. Côbheannach fiar, nú fiar-cheathardha, a rhombus.
29. Côfhanach fada fiar, a rhomboid.
30. Áin (a circle), i. clárdhealbh fé aon líne, i. a cuairdroth, ⁊ gur côfhaid do gach líne díreach ó'n gcuairdroth go hinne na háine, i. go heó láir na háine.
31. Ga (a radius), i. líne díreach ó inne go cuairdroth.
32. Tuam (an arc), i. cuid den gcuairdroth.
33. Srang (a chord), i. líne díreach ó chrích go crích fé thuaim. Agus bíon dhá thuaim ar gach srang, i. an dá chuid ina dteasgan sé an áin.
34. Fíorthrasna, diameter. Fiarthrasna, diagonal.
35. Teasgán, segment.
36. Leatháin, semicircle.

côlíona, a supplement.
airle, a proposition.
cleas, a problem.
ceist, a theorem.
cead, a postulate.
fíor, nú fír, an axiom.
froma, a demonstration.
cuiníoll, a hypothesis.

Sainmhínithe.

(Definitions.)

1. Pointe (a point), i. ionad gan méid.
2. Líne, i. fad gan leithead. Críoch líne pointe, agus trasnú línte pointe.
3. Líne dhíreach i. líne gan casadh ann.
4. Dromchla (a surface), i. ní ag a bhfuil fad agus leithead, gan raimhre. Críoch dromchla líne, agus trasnú dhá dhromchla líne.
5. Plána (a plane), i. dromchla ina luíonn díreach idir aon dá phointe ann. Ní fhéadfadh dhá líne dhíreach luí ar a chéile, i gcuid díobh, gan luí ar a chéile ar fad, ná achar a chomhdhúnadh. Ní lú ná fhéadfadh dhá phlána.
6. Solad (a solid), i. ní ag a bhfuil fad agus leithead agus raimhre, in éineacht. Teorainneacha solaid dromchla.
7. Uillinn (an angle), i. gabhal, i. comhrac (meeting) dhá líne.
8. Uillinn dhronlíneach (rectilinear angle), i. uillinn is de chomhrac dhá líne dhíreacha.
9. Dronuillinn (right angle), i. nuair a chomhraiceann dhá líne dhíreacha agus a dhéanann dhá chomhuillinn in aice a chéile, is dronuillinneacha an dá chomhuillinn sin, agus is ingearach dá chéile an dá líne sin.
10. Maoluillinn (obtuse angle), i. uillinn is leithne ná dronuillinn.
11. Géaruillinn (acute angle), i. uillinn is caoile ná dronuillinn.
12. Línte díreacha comhthreomhara (parallel straight lines), i. línte díreacha in aon phlána agus fan a chéile, i dtreo, pé fad a leantar iad, ar aghaidh nó siar, nach féidir dóibh dúnadh ar a chéile.
13. Deilbh (figure), i. ní atá comhdhúnta faoi theorainn nó faoi theorainneacha.
14. Deilbh phlánach dhronlíneach, (a plane rectilinear figure), i. deilbh ar phlána, comhdhúnta faoi línte díreacha:
15. Trílíneach, nó triantán, i. faoi thrí líne dhíreacha;
16. Ceathairshleasán, nó ceathairuilleog, i. faoi cheithre líne dhíreacha;
17. Ilsleasach, nó iluillinn, i. faoi línte díreacha iomaí;
18. Comhshleasach (equilateral), i. faoi línte comhionanna. Triantán comhshleasach = an equilateral triangle.
19. Triantán comhthaobhach nó comhchosach (an isosceles triangle), i. gur comhionann dhá thaobh aige.
20. Triantán corrshleasach (a scalene triangle), i. nach comhionann aon dá thaobh aige.
21. Triantán dronuillinne (a right-angled triangle), i. go bhfuil uillinn leis dron.
22. Triantán maoluillinne (an obtuse-angled triangle), i. go bhfuil uillinn leis mór.
23. Triantán géaruillinne (an acute-angled triangle), i. gur caol iad na trí uillinn aige.
24. Comhthreomharán (a parallelogram), i. ceathairshleasán gur comhthreomhar gach dá thaobh de ar aghaidh a chéile.
25. Traipéisiam, a trapezium.
26. Comhthreomharán dronuillinneach, a rectangular parallelogram.
27. Cearnóg (a square), i. comhthreomharán comhbheannach dronuillinne.
28. Comhbheannach fiar, nó fiarcheathartha, a rhombus.
29. Comhthreomharán fada fiar, a rhomboid.
30. Ciorcal (a circle), i. deilbh phlánach faoi aon líne, i. a imlíne, agus gur ar comhfhad gach líne díreach ón imlíne go lárphointe an chiorcail, i. go pointe láir an chiorcail.
31. Ga (a radius), i. líne dhíreach ó lárphointe go himlíne.
32. Stua (an arc), i. cuid den imlíne.
33. Corda (a chord), i. líne dhíreach ó chrích go crích faoi stua. Agus bíonn dhá stua ar gach corda, i. an dá chuid ina dteascann sé an ciorcal.
34. Trastomhas, diameter. Fiarthrasna, diagonal.
35. Teascán, segment.
36. Leathchiorcal, semicircle.

comhlíonadh, a supplement.
tairiscint, a proposition.
fadhb, a problem.
teoirim, a theorem.
postaláid, a postulate.
aicsím, nó fíor, an axiom.
cruthúnas, a demonstration.
hipitéis, a hypothesis.