II.

AtáidTá cuid do nacuid de na sean-úġdaraiḃseanúdair ċuireasa chuireann neiṫenithe breugaċabréagacha i leiṫleith na n-ÉireannaċnÉireannach; mar adeira deir Strabo, ’sansa gceaṫraṁaḋgceathrú leaḃarleabhar, gurabgur luċtlucht feola daoine d’iṫea ithe na hÉireannaiġhÉireannaigh. Mo ḟreagraḋMo fhreagra ar Strabo, gurabgur breugbréag dó a ráḋrá gurabgur luċtlucht feola daoine d’iṫea ithe na hÉireannaiġhÉireannaigh; óir ní léaġtarléitear i sansa SeanċusSeanchas go raiḃeraibh neaċneach i n-Éirinnin Éirinn riaṁriamh ler’lenar cleaċtaḋcleachtadh feoil daoine d’iṫea ithe, aċtach EiṫneEithne UaṫaċUathach inġeaniníon ĊrioṁṫainnChriomhthainn micmhic EannaÉanna ĊinnsiolaiġChinsealaigh rí LaiġeanLaighean, do ḃía bhí ar daltaċasdaltachas ag DéisiḃDéise MúṁanMumhan: agus do hoileaḋoileadh riuleo ar ḟeoilfheoil naoiḋeannaíon í, i ndóiġndóigh go mbaḋmba luaṫaideluathaide doa ḃiaḋbheadh ionnuaċairin-nuachair é. Óir do tairrngireaḋtairngríodh ḋóiḃdóibh féin fearann d’ḟaġḃáila fháil ó’nón ḃfearbhfear le mbiaḋlena mbeadh sí pósdapósta; agus is le hAonġushAonghus mac NadfraoiċNadfraoich rí MúṁanMumhan doa pósaḋpósadh í, aṁailamhail adéarama déarfaimid d’ádá éis soseo i gcorp na stáirestaire. Tuig, a léaġṫóirléitheoir, mar naċnach soċtaidsochtann na seanċaḋaseanchaithe an níḋní déistineaċdéistineach soseo, do buḋba maslamhasla d’inġind’iníon ríġrí LaiġeanLaighean agus do ṁnaoibhean ríġrí MúṁanMumhan, naċnach ceilfidísgceilfidís gan a noċtaḋnochtadh ar ḋaoiniḃdhaoine buḋba lúġalú ionáná iad sin é, dá maḋmba nós [doa ḃiaḋbheadh] ar aiṫiḋetaithí i n-Éirinnin Éirinn é: mar sin gurabgur breugaċbréagach do Strabo a ráḋrá gurabgur nós d’Éireannċaiḃd’Éireannaigh feoil daoine d’iṫea ithe, agus naċnach déarnaḋndearnadh riaṁriamh an nós soseo acaacu aċtach leis an inġininíon reaṁráiḋteréamhráite, agus sin féin rele linn na págántaċtapágántachta. Mo ḟreagraḋMo fhreagra fós ar SanShan IerómIaróm, luaiḋeasa luann an níḋní ceudnacéanna soseo, ag scríoḃaḋag scríobh i n-aġaiḋin aghaidh IoḃinianIobhinian, go ḃfeudfaḋbhféadfadh ainteastaċainteastach breugbréag doa reic risleis, agus mar sin ná’rnár ḋliġdhligh sí dul i ḃfiaċaiḃbhfiacha ar ÉireannċaiḃÉireannaigh.

AdeirDeir Solinus, ’sansan aonṁaḋaonú caibidil fiċeadfichead naċnach fuilidbhfuil beiċbeacha i n-Éirinnin Éirinn; agus adeirdeir gurabgur dode ḋéisdhias ċlaiḋiṁchlaímh froṁṫarpromhtar an ċéid-ṁírchéad mhír le geingin mic i n-Éirinnin Éirinn. AdeirDeir fós go ndéinndéanann an t-ÉireannaċtÉireannach a ḋealḃdhealbh d’ionnlata ionladh ai fuilbhfuil a náṁadnamhad an tan marḃṫara mharaítear leis é. Is follusfollas as an seanċusseanchas ḃiasa bheidh i sansa stáirstair gaċgach níḋní ḋíoḃdíobh soseo doa ḃeiṫbheith breugaċbréagach. AdeirDeir Pomponius Mela i sansa treas leaḃarleabhar ag laḃairtlabhairt ar ÉireannċaiḃÉireannaigh na briaṫrabriathra soseo: — “drong ainḃfiosaċainbhiosach i snasna huile suḃailciḃshuáilcí”: agus mar sin do ṁóránmhórán dode ṡean-úġdaraiḃsheanúdair eile coigcríċecoigríche doa scríoḃscríobh go mearḋánameargánta míṫeastamítheastach ar Éirinn, ar ḃréig-sgeulaiḃbhréagscéalta ainteastaċainteastacha d’ádá ná’rnár ċóirchóir creideaṁaincreidiúint ’naina ṡaṁailshamhail soseo dode níḋní: agus is uime sin adeira deir Camden, ag cur teastaistheastas na muinntiremuintire seo síos ar Éirinn, na briaṫrabriathra soseo: — “Ní ḟuilNíl, ar sé, fiaḋnaisefianaise inċreidteinchreidte ar na neiṫiḃnithe seo againn.” Is follusfollas gurabgur breugbréag a ráḋrá naċnach raḃadarraibh beiċbeacha i n-Éirinnin Éirinn, do réirde réir an ĊamdenChamden ċeudnachéanna, mar a n-abair ag laḃairtlabhairt ar Éirinn: — “AtáTá an oiread soinsin dode ḃeaċaiḃbheacha innteinti, naċnach eaḋea aṁáinamháin i mbeaċlannaiḃmbeachlanna nó i gcorcógaiḃgcoirceoga, aċtach i gceapaiḃgceapa cranncrainn agus i gcuasaiḃgcuasa talṁantalún doġeiḃṫeara fhaightear iad.”