S'cosoyllagh dy row shiu er vakin yn skeeal mychione fer-gaddee fo Droghad Hulby va scruit ec Shorus sy Rollage Vanninagh keayrt dy row (as ta nish sy lioar shoh). Haink yn fer-gaddee shoh ny whaiyl rhyms ayns y thie-oast Y Feeaght t'ec Balley Laagh keayrt dy row as dinsh eh ymmodee skeealyn aitt dou. Shione dou skeealyn elley my-e-chione cheayll mee voish Manninagh dooie ayns Rhumsaa.
Keayrt dy row v'eh shooyll lesh yn awin shirrey er braddan; ve'n imbagh tra t'ad cheet veih'n cheayn. Tra haink eh dys boayl bione da dy mie — va fys mie echey er ny buill va'n braddan cliaghtey chaglym gagh blein — haink eh er daa ghuilley geeastagh.
“Vel oo er chionnaghey kied dy eeastagh aynshoh, my ghuillyn?” vrie eh jeu.
“Cha nel.”
“Well, immee shiu rhymbiu eisht,” dooyrt eh, “as cha nel mee geearree shiuish y akin er ash reesht rieau sy voayl shoh.”
Hie ad ny neesht ersooyl ayns siyr mooar.
“Cha lhiggins dauesyn geeastagh sy voayl share lhiam er yn awin son gaddaghey,” dooyrt eh rhym.
Keayrt dy row v'eh kiongoyrt rish y vriw er yn oyr dy hayrn ny meoir-shee eshyn tra v'eh gaddaghey braddan. Phrow ad yn chooish n'oi as hooar ad magh dy nee kyndagh eh.
“Sheign dhyt geeck ooley jeh queig puint as feed,” dooyrt y briw rish.
“Bee traa dooys geeck?” vrie eh jeh'n briw.
“Nar lhig eh Jee,” dooyrt yn briw. “Mannagh vod oo eeck, sheign dhyt ve currit ayns pryssoon. Cha nel mish er chee lhiggey y raad dhyt yn aght voddagh gaddaghey tooilley braddan as dy chreck ad as eisht cheet er ash son geeck dty ooley.”
“S'cummey lhiam ve currit ayns pryssoon,” dooyrt eh, “Shimmey keayrt ta mee er ve ayns shen, agh cha voddyms baarail yn traa dy ve currit dys shen nish.”
“As cre'n fa shen?” vrie yn briw jeh.
“Nagh nee shoh imbagh yn eeastagh?” dooyrt yn fer-gaddee.
Is cosúil go raibh sibh tar éis feiceáil an scéil faoi ghadaí faoi Dhroichead Hulby a bhí scríofa ag Shorus sa Réalta Mhanannach tráth (agus atá anois sa leabhar seo). Tháinig an gadaí seo in araicis liomsa sa teach tábhairne An Feeaght atá ag Baile Lacha tráth agus d'inis sé mórán scéalta greannmhara dom. Is eol dom scéalta eile faoi a chuala mé ó Mhanannach dúchasach i Rhumsaa.
Lá dá raibh bhí sé ag siúl leis an abhainn ag lorg bradáin; bhí sé ina shéasúr nuair atá siad ag teacht ón fharraige. Nuair a tháinig sé chuig áit b'eol dó go maith — bhí a fhios maith aige ar na háiteanna a raibh an bradán cleachta le bailiú gach bliain — tháinig sé ar dhá bhuachaill ag iascach.
“An bhfuil tú tar éis ceannach cead ag iascaireacht anseo, mo bhuachaillí?” d'fhiafraigh sé díobh.
“Níl.”
“Bhuel, imígí romhaibh ansin,” dúirt sé, “agus níl mé ag iarraidh sibhse a fheiceáil ar ais arís riamh san áit seo.”
Chuadar araon ar siúl faoi dheifir mhór.
“Ní ligfinnse dóibhsean iascaireacht san áit is fearr liom ar an abhainn ar son póitseála,” dúirt sé liom.
Lá dá raibh bhí sé os comhair an bhreithimh de bhrí gur tharraing na póilíní eisean nuair a bhí sé ag póitseáil bradáin. D'iarradar an chúis ina aghaidh agus fuaireadar amach gur ciontach é.
“Is éigean duit íoc fíneála de chúig phunt agus fiche,” dúirt an breitheamh leis.
“An mbeidh am domsa íoc?” d'fhiafraigh sé den bhreitheamh.
“Ní ligfidh sé Di,” dúirt an breitheamh. “Mura féidir leat íoc, is éigean duit a bheith curtha i bpríosún. Níl mise ar tí ligean an bhealaigh duit sa chaoi go bhféadfá póitseáil tuilleadh bradán agus gur dhíoladar agus ansin teacht ar ais ar son íoc d'fhíneála.”
“Is cuma liom a bheith curtha i bpríosún,” dúirt sé, “Is iomaí uair atá mé tar éis a bheith ansin, ach ní féidir liomsa laghdú an ama le bheith curtha ansin anois.”
“Agus cén fáth sin?” d'fhiafraigh an breitheamh de.
“Nach é seo séasúr na hiascaireachta?” dúirt an gadaí.